Revue belge du dommage corporel et de médecine légale — Recueil des articles néerlandophones
Recueil des articles néerlandophones parus dans la Revue belge du dommage corporel et de médecine légale entre janvier 2008 et janvier 2010
Anthemis
2008/1
De morele schade door de bril van een arts
Jean-Pierre Tricot
— Résumé :
Meer en meer wordt er aan artsen-deskundigen gevraagd zowel de graad van de arbeidsongeschiktheid te bepalen alsook de omvang van de morele schade, waaronder men de weerslag van de invaliditeit op de andere levenssferen van het slachtoffer buiten zijn beroepsactiviteiten verstaat. Deze morele schade omvat verschillende elementen en van de deskundige wordt een grondige kennis en ervaring vereist, een grote luisterbereidheid alsook het kunnen omgaan met specifieke evaluatietechnieken, hetzij de beoordeling op een schaal van zeven, hetzij op een procentuele schaal.
Met deze gegevens kan de schaderegelaar dan tot vergoeding overgaan. Soms kunnen probleemgevallen zich voordoen, en zijn moeilijker op te lossen.
— Mots Clés :
Morele schade — Invaliditeit — Schaderegelaar — Luisterbereidheid
Enkele aspecten van de morele schade in twee buurlanden: Nederland en Frankrijk
Fabienne Legrand
— Résumé :
De bepaling en vergoeding van morele schade gebeurt in Europa niet op uniforme wijze. Toch zijn er op Europees vlak de laatste jaren reeds al inspanningen gedaan om de bestaande regelingen te harmoniseren en te versoepelen.
Maar dit is nog niet voldoende verregaand. Daarom is het interessant om het Belgische rechtssysteem op dit vlak te vergelijken met dat van Nederland en Frankrijk. Dan merken we op dat het Nederlandse ‘gesloten’ rechtssysteem de meeste verschillen vertoont met het onze, aangezien dit enkel vergoeding voor de gekwetste zelf voorziet en in die zin wettelijk beperkt is. In Frankrijk verloopt de schaderegeling gelijklopend met de Belgische, al zijn er toch enkele verschillen in het gebruik van de tabellen en barema’s. De verschillen zijn dus nog groot.
— Mots clés :
Morele schade — Nederland — Frankrijk — Tabel — Barema
2008/2
Pijn vanuit medisch perspectief
Bart Morlion
— Résumé :
De algologie, de leer van de pijn, is een jonge tak van de moderne geneeskunde en bestudeert voornamelijk het ontstaan en de behandeling van pijn. Een mogelijke definitie van ‘pijn’ is de lichamelijke gewaarwording van weefselbeschadiging één een onaangenaam gevoel dat hiermee gepaard gaat. Acute pijn heeft een waarschuwende, beschermende functie en verdwijnt meestal na de genezing. Acute pijn is dus waardevol en reageert goed op pijnstillers en medische behandelingen. Het is echter onrealistisch te denken dat het leven volledig pijnloos zou kunnen zijn. Als de pijn blijft bestaan nadat de oorspronkelijke beschadiging is verdwenen, ontstaat er chronische pijn. Chronische pijn is complex, therapieresistent en vertoont belangrijke psychosociale interferentie. Daarom moet chronische pijn multimodaal behandeld worden met bijkomende aandacht voor kinesitherapie en psychotherapie. Het verminderen van pijn is niet alleen de taak van de geneeskunde, het is ook een aatschappelijke opdracht.
— Mots clés :
Pijn – Persisterende pijn — Neuronale banen — Neuralgie — Overzichtsartikel
2008/3
Meerinspanningen
Thierry Hoschet
— Résumé :
Met verwijzing naar de rechtspraak van het Hof van Cassatie benadrukt de auteur dat het leveren van meerinspanningen een materiële schade uitmaakt. Meerinspanningen passen enkel in de professioneel-economische en huishoudelijke sferen. Op basis van deze bevindingen wordt een reeks suggesties, onder meer inzake terminologie, geformuleerd.
— Mots clés :
Materiële schade — Professionele-economische en huishoudelijke sferen — Suggesties en terminologie
2008/4
Overzicht van de wetgeving betreffende de bescherming van de medische gegevens in het kader van de verzekeringen
Jan Matthys
— Résumé :
Hoe omspringen met het beroepsgeheim en het recht op privacy, de bescherming van persoonlijke levenssfeer in het kader van de sociale en private verzekeringen? In dit artikel vindt u een overzicht van de verschillende wetgevingen die tussenkomen en worden de mogelijke valkuilen en oplossingen toegelicht.
— Mots clés :
Beroepsgeheim – Sociale en private verzekeringen – Wetgeving – Patiëntenrecht
Recente evoluties in de behandeling van kraakbeenletsels
Dr. Yves Fortems
— Résumé :
Hyalijn kraakbeen is een essentieel onderdeel van het gewricht. Samen met het synoviaal membraan, het gewrichtskapsel en het bot vormt het een functionele eenheid. Verstoring of verlies van kraakbeen leidt op termijn onherroepelijk tot een minder goed functioneren van het gewricht en pijn. Terwijl tot voor enkele jaren rechtstreekse beïnvloeding van het kraakbeen niet mogelijk was, zijn er recent heel wat technieken ontwikkeld die een gunstig effect kunnen hebben op vervanging of herstel van kraakbeen. In dit artikel wordt het basisprincipe van kraakbeenmetabolisme besproken en worden de verschillende technieken toegelicht.
— Mots clés :
Kraakbeenletsels — Gewrichten — Artrose — « Novo »-kraakbeen — Pijnbestrijding
2009/1
Detectie van malingering: een klinisch-neuropsychologische benadering
Nathalie De Schryver
— Résumé :
Uit neuropsychologisch onderzoek naar de detectie van malingering met een nderzoeksdesign bestaande uit vier condities (malingerers, normale fakers, ersenletselpatiënten en ormalen), blijkt dat volgende tests een indicatie voor malingering bevatten: de Geheugenvragenlijst, de Stroop Coloured Word Test en de Buschke Selective Reminding Test (BSRT). Verder zijn de Test of Memory Malingering (TOMM) en de Amsterdamse Korte Termijn Geheugen Test (AKTG) goede detectiemethoden van malingering gebleken. Tegen de verwachting in behaalden de malingerers en de normale fakers geen gelijkaardige resultaten op de verschillende tests, met uitzondering van de BSRT en de Geheugenvragenlijst.
— Mots clés :
Neuropsychologisch onderzoek — Malingering — Detectie — Indicatie
Interpretatie van neurofysiologische gegevens
Dr. Katrine Sauer
— Résumé :
Elektrodiagnostische (EMG, zenuwgeleidingsonderzoek) technieken worden uitgevoerd door een clinicus, die ook zijn interpretatie geeft over de resultaten en deze correleert met het klinisch onderzoek en andere (technische) onderzoeken.
Ik bespreek reacties van perifeer zenuwweefsel na trauma, namelijk demyelisatie, remyelinisatie, Wallerse Degeneratie, axonale groei en ‘collateral sprouting’.
Interpretatiefouten kunnen worden vermeden door kennis van anatomie, technische ariabelen en interindividuele verschillen. Na onderzoek kan tot een conclusie worden gekomen betreffende het moment van optreden van het letsel (is er causaal verband met het trauma?), lokalisatie, uitgebreidheid en te verwachten evolutie van het letsel. Ook stabilisatie van een zenuwletsel kan beoordeeld worden.
— Mots clés :
EMG — zenuwgeleidingsonderzoek — remyelinisatie — Wallerse Degeneratie — interpretatie — trauma — causaliteit — stabilisatie
Vals-positieven? Vals-negatieven? Second opinion
Prof. Dr. Jean-Pierre Tricot
— Résumé :
Twijfelachtige resultaten van gespecialiseerde onderzoeken, hetzij vals-positieve, hetzij vals-negatieve, kunnen belangrijke gevolgen genereren, zowel wat de verdere behandeling betreft als wat de bepaling van de invaliditeit en/of de arbeidsongeschiktheid betreft. Het inwinnen van een ’second opinion’ is in deze gevallen aangewezen.
— Mots clés :
Vals-positief — Vals-negatief — Second opinion — Aanpassing therapie — Aanpassing invaliditeitsgraad
2009/2
Arbeidsongevallen in de openbare sector: procedures en nieuwe taken voor het Fonds voor Arbeidsongevallen
Jan Matthys
— Résumé :
Jaarlijks vallen er in de publieke sector ongeveer 60.000 arbeidsongevallen te betreuren. Hoe moeten deze behandeld worden, volgens welk wettelijk kader, welke zijn de markante verschilpunten met de regeling in de private sector op het gebied van de evaluatie door de deskundige geneesheer, de procedures en het verzekeringsregime?
— Mots clés :
Arbeidsongevallen — Wetgeving — Publieke sector — Tijdelijke arbeidsongeschiktheid — Blijvende arbeidsongeschiktheid — Privésector — Fonds voor Arbeidsongevallen (FAO)
2009/3
Het nieuwe schema voor de vergoeding van menselijke schade: nut, doelstellingen en beperkingen
Estelle Delaunoy
— Résumé :
Voorstel tot nieuw schema voor de vergoeding van menselijke schade: als reactie op de Indicatieve tabel van 2001 kwam een informele werkgroep tot stand omtrent de problematiek van schade die niet onmiddellijk te rangschikken valt onder het begrip invaliditeit of arbeidsongeschiktheid. Het betreft de schade wegens beperkingen op de « andere activiteiten » zoals familiale, huishoudelijke, sociale en in het algemeen niet beroepsmatige activiteiten. Om aan dit nieuw begrippenkader gestalte te geven wordt een nieuwe structuur van deskundigenopdracht voorgesteld en het nut, de doelstellingen en de beperkingen ervan toegelicht.
— Mots clés :
Indicatieve tabel — Arbeidsongeschiktheid — Niet materiële schade — Huishoudelijke schade — Schade aan andere activiteiten: familiale, sociale, niet beroepsmatige activiteiten — nieuwe structuur van deskundigenopdracht
2009/4
De juridische afhandeling van menselijke schade bij kinderen
Robert Stas
— Résumé :
De evaluatie van menselijke schade vergt bij kinderen een antwoord op specifieke vragen, zoals het begrip ‘kind’, de vertegenwoordiging van de ouders en hun aanwezigheid tijdens het onderzoek, de impact van het verlies van een schooljaar. Soms moet de arts alleen kunnen zijn met de slachtoffers of moet hij het advies van anderen inwinnen bij leerkrachten. De knelpunten bij de evaluatie van het quantum doloris, de gereflecteerde schade, de datum van consolideren, het voorzien van reserves, de manier van vergoeden worden besproken (rente of kapitaal). Meer nog dan elders zijn overleg nodig tussen de partijen, de rechter, de deskundige en de raadsgeneesheren. Het belang van een zo gedetailleerd mogelijk deskundig verslag wordt onderstreept.
— Mots clés :
Evaluatie van schade bij kinderen — Het begrip ‘kind’ — Aanwezigheid van de ouders bij het onderzoek — Gereflecteerde schade — Verlies van een schooljaar — Quantum doloris — Datum van consolideren — Manier van vergoeden — Reserves
Fracturen en groeiend bot. Invloeden op elkaar
Dr Dirk Puylaert
— Résumé :
Tijdens de jeugd komen vaak traumatische letsels voor. Bij 40% van de jongens van 16 jaar en 25% van de meisjes vindt men in de anamnese een fractuur terug. Het risico op een fractuur stijgt tot 12 à 14 jaar. De meest frequente zijn die van de pols en de onderarm. In deze bijdrage worden de specifieke problemen van deze jeugdige fracturen besproken. Er kunnen problemen optreden thv de groeischijven. Kinderen hebben een dikker periost en kennen een snellere genezing. Twee belangrijke fenomenen zijn de mogelijkheid tot remodelling en overgroei. Bijzondere aspecten van de epi- en apophyse komen aan bod alsook de epiphysiolyses. Wegens soms laattijdige veranderingen wordt er aangeraden bij kinderen niet te snel te consolideren.
— Mots clés :
Fracturen bij kinderen — Leeftijd — Groeischijf — Dikker periost — Epi- en apophyse — Epiphysiolyse — Eerder laattijdig consolideren
2010/1
De wet van 30 december 2009 houdende diverse bepalingen betreffende Justitie – Wijzigingen aan het Gerechtelijk Wetboek betreffende het deskundigenonderzoek: ‘quick wins’ of ‘slow losses’?
Dirk Lavigne
— Résumé :
De wet van 15 mei 2007 had tot doel de bepalingen met betrekking tot het deskundigenonderzoek grondig aan te pakken. Dat doel werd volgens velen niet bereikt. Vandaar dat er op 30 december 2009 een herstelwet werd opgesteld, die de tekortkomingen en problemen wél moet kunnen aanpakken. Deze herstelwet werd echter doorgevoerd in een algemene verzamelwet, en bevat hoofdzakelijk kleine en slechts enkele wel doordachte wijzigingen, zonder aan de krachtlijnen van de wet van 2007 te raken. De auteur behandelt en bespreekt deze aanpassingen in het licht van de oorspronkelijke doelstelling van de wetgever om van het deskundigenonderzoek een efficiënte onderzoeksmaatregel te maken. Hij komt echter tot de conclusie dat achter de herstelwet geen duidelijke visie zit en dat ze geen echte antwoorden biedt; het zijn maar ‘snelle oplossingen’, doch niet noodzakelijk ‘quick wins’.
— Mots clés :
Herstelwet — Deskundigenonderzoek — Tekortkomingen en problemen — Gebrek aan visie
Avulsie van bovenfrontelementen in het definitieve gebit en schade na reïmplantatie: een paradigmashift
C. Politis, L. Vrielinck, S. Schepers, I.Lambrichts, Y. Vermylen
— Résumé :
Een verloren tand (avulsie) wordt met het oog op reïmplantatie best in een bewaaroplossing bewaard of onmiddellijk teruggeplaatst in de alveole. Bij uitdroging treedt er snel celnecrose op. Deze heeft een slechte prognose. Statistisch is er slechts een normaal herstel met een normale vitaliteit in 5% van de gevallen. Medico-legaal is het van belang na trauma een klinische foto te nemen. Daar waar vroeger een reïmplantatie van de tand de regel was, is een implantaat nu de gouden standaard. Reïmplantatie kan slechts een alternatief zijn indien dit snel kan gebeuren. Hoe korter de tijd dat de verloren tand bewaard werd, bij voorbeeld in melk, hoe beter. Bij jonge kinderen treedt er vaak een progressieve vervangingsresorptie op met ankylose van de tand als gevolg en deze belemmert een orthodontische behandeling. De contra-indicaties, de mogelijke verwikkelingen en de problematiek van de reserves worden besproken.
— Mots clés :
Avulsie – Tandtrauma – Reïmplantatie – Resorptie – Ankylose
2010/2
De aansprakelijkheid van de arts-deskundige
Jean-Pierre Tricot
— Résumé :
Een arts-deskundige, door een magistraat aangesteld om een advies te verstrekken over het al dan niet lege artishandelen van een collega, dient deze expertiseopdracht eveneens volgens de regels van de kunst uit te voeren. Ook zijn aansprakelijkheid zou in het gedrang kunnen komen. Een recent vonnis van 3 februari 2010, geveld door de vijfde kamer van de rechtbank van eerste aanleg te Leuven, wijst er echter op dat een vergissing van, of een verkeerde beoordeling door de deskundige – voor zover deze zou kunnen worden bewezen – niet noodzakelijkerwijze een fout uitmaakt, maar wel als dusdanig zou kunnen worden beschouwd indien zij niet begaan zou zijn door een normale en voorzichtige deskundige, met dezelfde specialiteit, in dezelfde omstandigheden.
— Mots clés :
Gerechtelijk deskundigenonderzoek — Arrest van 3 februari 2010 — Professionele fout — Aansprakelijkheid — Juiste beoordeling
2010/3
Wet betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorg (wet van 31.3.2010 B.S. 2.4.2010)
Paul Muylaert
— Résumé :
De wet van 31 maart 2010 is een derde poging tot invoering van een facultatieve « no fault » procedure tot vergoeding van de medische schade, waaronder onvoorziene verwikkelingen. Er werden belangrijke beperkingen van tussenkomst ingevoerd. Er wordt ook voorzien in de oprichting van een « Fonds voor medische ongevallen ». De uitvoeringsbesluiten moeten nog genomen worden…
— Mots clés :
Wetgeving — Medische fout — Schadevergoeding voor medisch ongeval zonder aansprakelijkheid — Facultatieve procedure — Oorzakelijk verband — Verkeerde diagnose of behandeling — Onvoorziene verwikkelingen — « Fonds voor medische ongevallen » — Beperkingen van tussenkomst — Subrogatie — Gratis adviesverlening
Medicolegale aspecten van het gewaarborgd loon
Jan Matthys
— Résumé :
Als voorwaarde voor het toekennen van het gewaarborgd loon bij afwezigheid wegens ziekte of ongeval, heeft de wetgever een patronale controlemogelijkheid in het leven geroepen: de controlegeneeskunde. In geval van betwisting hierover, bestaat er een wettelijke arbitrageprocedure. De algemene principes en toepassingsmodaliteiten worden hier besproken. Ruime aandacht wordt besteed aan de definitie van de ‘arbeidsongeschiktheid’ die hier vereist is, en die afwijkt van de arbeidsongeschiktheid in andere stelsels.
— Mots clés :
Absenteïsme — Wetgeving arbeidsovereenkomst — Gewaarborgd loon — Definitie ziekte of ongeval — Controle geneeskunde — Arbitrage
Sommaire du numéro de mai — juin 2010
Ce n’est que quelques semaines après avoir confié au président du conseil national de l’ordre des médecins une mission sur les possibles 
Une proposition de loi tendant à promouvoir et à organiser la collecte, la conservation et la recherche relative au cordon ombilical a été déposée au Sénat le 19 février 2010. Ce texte va dans le sens d’un rapport de la commission des affaires sociales de novembre 2008 qui reconnaissait le potentiel thérapeutique des cellules souches extraites du sang de cordon ombilical. Pour Marie-Thérèse Hermange, à l’origine de cette proposition, « la collecte du sang de cordon ombilical et des tissus placentaires est un enjeu de santé publique majeur et présente un intérêt stratégique pour permettre à la recherche française de se maintenir au plus haut niveau, dans un contexte de forte concurrence internationale. »
Mais qu’est-ce qui garantit aux internautes la totale indépendance d’un site de ce type vis-à-vis de tous ceux qui ont intérêt à influencer les patients, comme les complémentaires santé ou l’industrie, par exemple ? Rien.
Pourquoi, en France, ne laisse-t-on pas tranquille ceux qui désirent pratiquer la médecine traditionnelle chinoise et pourquoi les règles de la médecine “classique” leur sont-elles imposées ? Il s’agit là de questions que beaucoup d’adeptes de ces pratiques se posent. Un début de réponse se trouve peut-être dans l’affaire qui a été jugée à la mi-février 2010 par la Old Baley, la Haute Cour criminelle anglaise.